HÀNH TRÌNH GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG CỦA VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN MỚI

Giảm nghèo bền vững của Việt Nam bước sang giai đoạn mới, chuyển từ hỗ trợ dàn trải sang đầu tư có trọng tâm, chiều sâu, hướng đến trao cơ hội vươn lên cho người dân ở những địa bàn khó khăn nhất. Tinh thần đó được cụ thể hóa trong Nghị quyết Đại hội XIII và Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) Giảm nghèo bền vững, đặt con người làm trung tâm, sinh kế làm nền tảng. Khi nguồn lực “có địa chỉ” và cộng đồng đồng hành, mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau” đang dần trở thành hiện thực.

Chuyển động rõ nét tại các vùng nghèo trọng điểm

Trong giai đoạn phát triển mới, công tác giảm nghèo của Việt Nam đã bước sang một cách tiếp cận khác – giảm nghèo theo chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm, thay cho mô hình hỗ trợ trải rộng trước đây. Chủ trương này bám sát tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và được nhấn mạnh trong Chỉ thị 05-CT/TW của Ban Bí thư, hướng đến mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2030.

Chính phủ xác định rõ: Đầu tư cho giảm nghèo phải có địa chỉ, tránh dàn trải, ưu tiên các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn; nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khu vực ven biển bãi ngang và hải đảo – những nơi hạ tầng và dịch vụ xã hội còn nhiều hạn chế. Trên cơ sở này, Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở, tập trung vào các dự án tạo sinh kế, cải thiện hạ tầng, truyền thông và phát triển nguồn nhân lực.

Tại khu vực miền núi phía Bắc, nguồn lực từ Chương trình 30a đã thúc đẩy phát triển giao thông liên thôn, nâng cấp trường học và trạm y tế. Các mô hình sinh kế phù hợp địa phương như trồng dược liệu, nuôi ong, phát triển du lịch cộng đồng được nhân rộng. Đặc biệt, người dân còn được hướng dẫn kết nối thị trường, giúp sản phẩm có giá trị kinh tế cao và đầu ra ổn định.

Ở miền Trung, nơi thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, nhiều mô hình mới như nuôi thủy sản lồng bè, trồng rừng gỗ lớn, nuôi tôm siêu thâm canh kết hợp tập huấn phòng tránh rủi ro đã giúp người dân thích ứng biến đổi khí hậu, giảm dần phụ thuộc vào khai thác ven bờ, tăng năng lực chống chịu thiên tai.

Tại Tây Nguyên, những điểm nghèo tập trung đông đồng bào dân tộc thiểu số như địa bàn Gia Lai, Đắk Lắk đã đẩy mạnh chuyển đổi từ sản xuất nương rẫy sang canh tác bền vững theo chuỗi liên kết. Hàng ngàn hộ được hỗ trợ tham gia hợp tác xã cà phê, hồ tiêu, mắc ca, tập huấn kỹ thuật trồng xen ghép giống và bảo quản sau thu hoạch; qua đó thu nhập tăng, tỷ lệ tái nghèo giảm sâu ở nhiều buôn làng.

Tại khu vực Tây Nam Bộ, các tỉnh Sóc Trăng, Trà Vinh, Bạc Liêu (trước sáp nhập) tập trung hỗ trợ đồng bào Khmer bằng mô hình sinh kế quy mô nhỏ phù hợp từng hộ; trong đó nổi bật là liên kết lúa – tôm, trồng màu trên đất giồng cát, hỗ trợ chuỗi giá trị vật nuôi – cây trồng, cho nguồn thu ổn định và ít phụ thuộc mùa vụ.

Chìa khóa thoát nghèo bền vững

Không chỉ đầu tư hạ tầng, Việt Nam còn nhấn mạnh yếu tố “trao cần câu” bằng cách nâng cao năng lực con người. Các chương trình đào tạo nghề, hỗ trợ khởi nghiệp cho thanh niên và phụ nữ nghèo được đưa về tận thôn, bản. Những khóa học gắn nhu cầu doanh nghiệp đã mở cơ hội việc làm tại chỗ hoặc xuất khẩu lao động, tạo nguồn thu ổn định cho nhiều gia đình.

Công tác truyền thông giảm nghèo cũng có bước đổi mới, chuyển từ tuyên truyền chính sách sang hướng dẫn kỹ năng sản xuất – quản lý tài chính – kết nối thị trường. Nhiều địa phương xây dựng các chuyên trang “thoát nghèo” trên mạng xã hội, lan tỏa những câu chuyện vượt khó thành công để khích lệ cộng đồng.

MTTQ Việt Nam và các tổ chức đoàn thể tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong vận động xã hội hóa, triển khai hiệu quả hàng nghìn mô hình như “hũ gạo tình thương”, “nhà đại đoàn kết”, “tổ phụ nữ giúp nhau thoát nghèo”. Những sáng kiến này không chỉ mang giá trị hỗ trợ vật chất, mà còn minh chứng cho sức mạnh đại đoàn kết toàn dân trong hành trình giảm nghèo.

Với cách làm đúng trọng tâm, hướng đến trao cơ hội và nâng năng lực tự vươn lên, công tác giảm nghèo của Việt Nam hôm nay không đơn thuần là hỗ trợ, mà là tạo nền tảng bền vững để người dân chủ động thoát nghèo, hiện thực hóa cam kết an sinh xã hội: “Không để ai bị bỏ lại phía sau”./.

Báo Đại biểu Nhân dân