SÁNG NGỜI ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH

Chủ tịch Hồ Chí Minh là anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất, vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam. Sự vĩ đại của Hồ Chí Minh không chỉ trên bình diện tư tưởng, mà còn thể hiện bởi chính tấm gương đạo đức ngời sáng.

Sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng

Đạo đức Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam; tinh hoa triết học và văn hóa phương Đông, phương Tây; tư tưởng, tấm gương đạo đức của C. Mac, Ph. Angghen, V. I. Lenin; từ thực tiễn đấu tranh kiên cường bất khuất của dân tộc Việt Nam, và từ chính bản thân cuộc đời hoạt động cách mạng của Người vì mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.

Một bước ngoặt trong quá trình hình thành tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh chính là việc Người quyết định ra đi tìm đường cứu nước, cứu dân. Con đường ra đi tìm đường cứu nước của Hồ Chí Minh xuất phát từ một ý thức đạo đức cao cả vì dân, vì nước, trên con đường đó, Người tìm đến với Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V. I. Lenin.

Luận cương của V. I. Lenin đóng vai trò quyết định đối với sự hình thành tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, giải đáp cho Người những vấn đề cơ bản nhất về mục tiêu và con đường cách mạng Việt Nam, đó là con đường cách mạng vô sản; về phương pháp tiến hành cách mạng ở thuộc địa, Cách mạng Tháng Mười năm 1917 của nước Nga không chỉ giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động nước mình thoát khỏi ách áp bức, bóc lột của phong kiến, tư sản mà còn tuyên bố giúp tất cả các dân tộc thuộc địa trên thế giới đứng lên tháo bỏ gông cùm nô lệ, tiến bước trên con đường văn minh. Luận cương của V. I. Lenin đưa ra thông điệp của tình đoàn kết giữa những người lao động và các dân tộc bị áp bức trên thế giới xích lại gần nhau trong sự nghiệp giải phóng.

Như vậy, học thuyết của V. I. Lenin không chỉ lay động ý thức tìm đường cứu nước của Hồ Chí Minh mà còn tạo ra một bước ngoặt về nguồn gốc hình thành tư tưởng đạo đức của Người, khiến cho tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh từ nay không chỉ bao gồm những yếu tố xuất phát từ truyền thống văn hóa đạo đức dân tộc mà còn tiếp cận với mục tiêu giải phóng cả nhân loại đau khổ, một ý tưởng trước đây dường như chỉ là một ước mơ chưa thấy ở hiện thực.

Trong bối cảnh kháng chiến, kiến quốc giành độc lập cho dân tộc, tự do và hạnh phúc cho nhân dân Việt Nam, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ngày càng phát triển hình thành nền tảng một hệ thống tư tưởng đạo đức mới. Đạo đức Hồ Chí Minh xây dựng là đạo đức mới, đạo đức cách mạng khác với đạo đức cũ: “Đạo đức cũ như người đầu ngược xuống đất chân chổng lên trời. Đạo đức mới như người hai chân đứng vững được dưới đất, đầu ngẩng lên trời. Bọn phong kiến ngày xưa nêu ra cần, kiệm, liêm, chính, nhưng không bao giờ làm mà lại bắt nhân dân phải tuân theo để phụng sự quyền lợi cho chúng. Ngày nay ta đề ra cần, kiệm, liêm, chính cho cán bộ thực hiện làm gương cho nhân dân theo để lợi cho nước cho dân”. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh được thực hiện và lan tỏa trong mỗi con người và toàn xã hội, bởi chính bản thân Người và Đảng ta đã nêu cao tấm gương đạo đức tận trung với nước, tận hiếu với dân, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, nhất là tinh thần tu dưỡng, rèn luyện trong việc chống chủ nghĩa cá nhân, xây dựng ý thức vì tập thể, vì dân, vì nước.

Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là sự kế thừa những quan điểm, tư tưởng đạo đức của dân tộc và nhân loại, đó không phải là sự cộng sinh, sự lắp ghép các quan điểm đạo đức khác nhau mà là dựa trên cơ sở tư tưởng đạo đức cũ, đạo đức truyền thống đã hình thành hàng nghìn năm. Người thực hiện một cuộc cách mạng về đạo đức và xây dựng, phát triển một hệ thống tư tưởng đạo đức mới, làm biến đổi về căn bản những phạm trù và mệnh đề đạo đức quen thuộc trước đây.

Ảnh: Nguyễn Ái Quốc phát biểu tại Đại hội Đảng Xã hội Pháp

St